កម្រងប្រស្នាធម្មវិភាគ បុប្ផា - វសជ្ជនា រៀបរៀង បណ្ឌិត ឈឹម ទូច ការផ្សាយរបស់ បណ្ណាគារភ្នំពេញ ភាគ ១ - ភាគ ២

កម្រងប្រស្នាធម្មវិភាគ 

បុប្ផា-វសជ្ជនា 

រៀបរៀង បណ្ឌិត ឈឹម ទូច 

ការផ្សាយរបស់ បណ្ណាគារភ្នំពេញ 

ភាគ ១ - ភាគ ២

នមត្ថុ សុគតស្ស

សូមនមស្ការ ចំពោះព្រះសុគត (ព្រមទាំងព្រះធម៌ និងព្រះអរិយសង្ឃ) 

ដោយគោរព ។

១ បុប្ផា- សួរថាៈ ធម៌ ប្រែដូចម្តេច ?

វិស្សជ្ជនា- ឆ្លើយថាៈ ប្រែថាៈ សភាវៈដែលទ្រទ្រង់នូវ សត្វហៅថាធម៌ ដូចបទវិគ្គហថា សត្ត ធារេតីតិ ធម្មោ (សភាវោ) (សភាវៈ) ទ្រទ្រង់នូវសត្វទាំងឡាយ ឈ្មោះថាធម៌។

២ បុ. ធម៌ដែលទ្រទ្រង់នូវសត្វនោះ តើទ្រទ្រង់បានសត្វពួកណាខ្លះ ?

វិ. ធម៌ដែលទ្រទ្រង់នូវសត្វនោះ ទ្រទ្រង់បានមនុស្សលោក ទេវលោក និងព្រហ្មលោក ។

៣ បុ. ពួកសត្វកើតនៅក្នុងអបាយភូមិបានអ្វីទ្រទ្រង់ ?

វិ. សត្វដែលកើតនៅក្នុងអបាយភូមិបានអកុសលកម្ម ទ្រទ្រង់។

៤ បុ. ពាក្យថាធម៌នេះ ហៅបានតែខាងកុសលឬទេ?ឬហៅបានខាងអកុសលដែរ ?

វិ. ពាក្យថាធម៌នេះ ហៅបានចំពោះតែខាងកុសលម្យ៉ាង, ចំណែកខាងអកុសល ហៅថាធម៌មិនបានទេ ។

៥ បុ. បើមិនហៅថាធម៌ទេ ហេតុអ្វីក៏មានន័យច្រើនម៉្លេះ ដូច យ៉ាង អកុសលាធម្មា ធម៌ទាំងឡាយជាអកុសល ចាបធម្ម ធម៌ទាំងឡាយដ៏លាមក, ទុច្ចរិតា ធម្មា ធម៌ទាំងឡាយជា ទុច្ចរិត តណ្ហា ធម្មា ធម៌ទាំងឡាយមានពណ៌ខ្មៅជាដើម បើដូច្នោះ ពាក្យទាំងនោះមិនខុសទៅហើយឬ ?

វិ. ពិតមែនតែមានមកដូច្នោះ ប៉ុន្តែសុទ្ធតែជាអំពើ អកុសលៗ ទាំងនេះហើយដែលលុបធម៌ ឱ្យទៅជាអធម៌ គឺមិនមែនធម៌នោះ ។

៦ បុ. ធម៌ទាំងប្រាំបីម៉ឺនបួនពាក់ព្រះធម្មក្ខន្ធ រាប់អកុសលធម៌ចូលដែរឬទេ ?

វិ. សត្វដែលកើតនៅក្នុងអបាយភូមិបានអកុសលកម្ម ទ្រទ្រង់?

៧ បុ. ពាក្យថាធម៌នេះ ហៅបានតែខាងកុសលឬទេ ឬហៅបានខាងអកុសលដែរ ?

វិ. ពាក្យថាធម៌នេះ ហៅបានចំពោះតែខាងកុសលម្យ៉ាង, ចំណែកខាងអកុសល ហៅថាធម៌មិនបានទេ ។

៨ បុ. បើមិនហៅថាធម៌ទេ ហេតុអ្វីក៏មានន័យច្រើនម៉្លេះ ដូច យ៉ាង អកុសលាធម្មា ធម៌ទាំងឡាយជាអកុសល ចាបធម្ម ធម៌ទាំងឡាយដ៏លាមក, ទុច្ចរិតា ធម្មា ធម៌ទាំងឡាយជា ទុច្ចរិត តណ្ហា ធម្មា ធម៌ទាំងឡាយមានពណ៌ខ្មៅជាដើម បើដូច្នោះ ពាក្យទាំងនោះមិនខុសទៅហើយឬ ?

វិ. ពិតមែនតែមានមកដូច្នោះ ប៉ុន្តែសុទ្ធតែជាអំពើ អកុសលៗ ទាំងនេះហើយដែលលុបធម៌ ឱ្យទៅជាអធម៌ គឺមិនមែនធម៌នោះ ។

៩ បុ. ធម៌ទាំងប្រាំបីម៉ឺនបួនពាក់ព្រះធម្មក្ខន្ធ រាប់អកុសលធម៌ចូលដែរឬទេ ?

វិ. ត្រង់បទអក្ខរៈ ព្យញ្ជនៈ គាថា ដែលព្រះអង្គទ្រង់សំដែង អំពីអំពើបាបទាំងប៉ុន្មានរាប់ចូលក្នុងធម្មក្ខន្ធ ត្រង់អំពើបាប ដែលនាំសត្វទៅអបាយនោះ រាប់ចូលក្នុងធម្មក្ខន្ធមិនបានទេ ។

១០ បុ. ត្រង់ធម៌និងអធម៌ទាំងពីរម៉ាត់នេះ ចូរអាងពុទ្ធភាសិតមកមើល ?

វិ. ពុទ្ធភាសិតក្នុងគម្ពីរធម្មបទដ្ឋកថាសំដែងថា ៖

    ន ហិ ធម្មោ អធម្មោ ច          ឧភោ សមវិបាកិនោ

    អធម្មោ និរយំ នេតិ              ធម្មោ បាបេតិ សុគតី ។

ប្រែថាៈ សភាវៈពីរយ៉ាងគឺធម៌ ១, អធម៌ ១ ឱ្យផលមិនស្មើ គ្នាទេ អធម៌តែងនាំសត្វទៅកាន់នរក, ធម៌តែងនាំសត្វទៅកាន់ សុគតភព ។ ត្រង់ពាក្យថាអធម៌នេះ ប្រែថាមិនមែនធម៌ បាន សេចក្តីថា អំពើណាដែលនាំសត្វទៅកាន់ទុគ្គតិភព ហៅថា អធម៌ទាំងអស់ ព្រោះហេតុនោះ បានជាចាត់អកុសលទាំងអស់ មិនហៅថាធម៌ទេ ។

១១ បុ. ដូចជាអលោភៈ អទោសៈ អមោហៈ ហេតុដូចម្តេចចាត់ជាកុសលធម៌ដែរ ?

វិ. បានជាចាត់ជាកុសលធម៌នោះ ព្រោះលោភៈ ទោសៈ មោហៈ ជាតួអកុសលធម៌ កាលបើអៈនៅខាងដើម បដិសេធ របស់អាក្រក់ទៅជាល្អវិញ បើកាលណារបស់ល្អនៅខាងចុង មានអៈនៅខាងដើម បដិសេធល្អនោះទៅជាអាក្រក់វិញ ។

១២ បុ. ពាក្យថាធម៌នេះ សំដៅយកធម៌ណាខ្លះ? ទើបហៅថាធម៌?

វិ. ពាក្យថាធម៌ សំដៅយកអដ្ឋង្គិកមគ្គទាំង ៨, ធម៌ណា ដែលសង្គ្រោះចូលក្នុងអដ្ឋង្គិកមគ្គទាំង ៨ បាន ធម៌នោះឈ្មោះ ថាធម៌ទាំងអស់ ធម៌ណាសង្គ្រោះចូលក្នុងអដ្ឋង្គិកមគ្គមិនបាន ធម៌នោះឈ្មោះថាអធម៌ ។

១៣ បុ. រឿងអកុសលធម៌ ដែលថាមិនមែនធម៌នោះ ព្រះអង្គ មានសំដែងក្នុងព្រះសូត្រណាខ្លះ ? ចូរអាងទាញសូត្រនោះមកមើល ?

វិ. ត្រង់រឿងនេះ ព្រះអង្គទ្រង់សំដែងទុកក្នុងគោតមីសូត្រ ចំពោះព្រះនាងមហាបជាបតិគោតមីថាៈ

សរាគាយ ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីតម្រេក។

សំយោគាយ ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីប្រកបដោយទុក្ខ។

អាចយាយ ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីសន្សំកិលេស។

មហិច្ឆតាយ ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីប្រាថ្នាធំ។

អសន្តុដ្ឋិយា ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅដើម្បីមិនសន្តោសចំពោះរបស់តាមមានតាមបាន​។

សង្គណិកាយ ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីច្រឡូកច្រឡំ ដោយពួកដោយគណៈ។

កោសជ្ជាយ ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីសេចក្តីខ្ជិលច្រអូស។

ទុព្ភរតាយ ធម៌ណាប្រព្រឹត្តទៅ ដើម្បីគេចិញ្ចឹមក្រ ។ ធម៌ទាំងនេះ គប្បីដឹងថា មិនមែនជាធម៌ជាវិន័យ មិនមែន ជាពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់តថាគតទេ ។ ហេតុនេះ ទើបចាត់ ថាអកុសលធម៌ទាំងអស់ មិនហៅថាធម៌ទេ ព្រោះអាងសូតនេះ ។

👉👉    មានសំនួរ/អត្ថបទ បន្តទៀត 

សូមចុចអាសយដ្ឋានខាងក្រោម ៖

សូមអរព្រះគុណនិងអរគុណ!