អត្ថាធិប្បាយ សុភាសិត អ្វីហៅថា សុភាសិត? ន័យនៃសុភាសិត?​

អត្ថាធិប្បាយ សុភាសិត អ្វីហៅថា សុភាសិត? ន័យនៃសុភាសិត?​

អត្ថាធិប្បាយ សុភាសិត

អ្វីហៅថា សុភាសិត ?

សុភាសិត គឺពាក្យស្លោកមួយវគ្គៗ ឬមួយឃ្លាៗ ដែលអ្នកប្រាជ្ញបុព្វបុរសបានចងក្រងឡើង ដោយប្រមូលយកអត្ថរស និងជម្រៅដ៏ទូលំទំលាយល្អៗ បង្កប់ទុកក្នុងពាក្យនោះៗ ។

បើពោលតាមរយសព្ទនិយមថា ពាក្យល្អ, ការពោលត្រឹមត្រូវ, សំដីមានខ្លឹមសារ,វាចាមានរសផ្អែមល្ហែម, វាចាពីរោះគួរឱ្យជាប់ចិត្ត ដំបូន្មានដ៏ពីរោះ៖ គឺសំដីខ្ចី តែមានសម្ផស្សបរិបូណ៌គួរឱ្យជាប់ត្រជាក់ចិត្ត ។ សុភាសិតគឺជាដំបូន្មាន, កំណត់ចំណាំរបស់បុព្វបុរស, បញ្ញវ័ន្ត ដែលបានពិនិត្យពិចារណាកត់សំគាល់នូវហេតុការណ៍ផ្សេងៗ ក្នុងជីវភាពក្នុងសង្គម, ក្នុងសម័យកាលដែលខ្លួនរស់នៅ ទុកជាគ្រឿងសំគាល់ ,ជាប្រដាប់សំរាប់ចំណាំចរិតលក្ខណៈ នៃមនុស្សសត្វ ធម្មជាតិ ហើយពិសេសគឺលក្ខណៈចរិយារបស់ មនុស្សនេះឯង ។

កំណត់ចំានំបែបនេះ ជាបំណងនៃបុព្វបុរសដែលចង់ទុកឱ្យ អនុជនយកមកធ្វើជាឧបករណ៍នៃការរស់នៅក្នុងជីវភាព សង្គមមនុស្សត១មក ដើម្បីបានស្គាល់និងយល់ហេតុការណ៍ផ្សេងៗ ក្នុងការទូន្មានអប់រំប្រើប្រាស់ ឬសេពគប់ជាមួយមនុស្សទូទៅ ។

សុភាសិតទូទៅ ពិតមនតមិនមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវទាំងអស់ គ្រប់សម័យកាលត្រប់ពេលវេលា និងត្រប់មនុស្សឬ បុគ្គលឬ ហេតុការណ៍ក៏ដោយ ក៏នៅមានលត្រឹមត្រូវនេះ ច្រើនជាងខុសដែរ ហើយទោះបីភាពមិនត្រឹមត្រូវសមហេតុផលនេះ៖ លេឡើងច្បាស់ប្រាក់ដនៅក្នុង សុភាសិតខ្លះក្ដី ក៏លក្ខណៈនអាចបានជាពន្លឺមួយ សម្រាប់ឱ្យអ្នកសិក្សាយកទៅធ្វើជាគ្រឿងពិចារណា ត្រិះរិះគិតដើម្បីស្វែងរកអ្វីដែលជាការត្រឹមត្រូវសមហេតុផលនោះដែរ ។

យ៉ាងណាមិញសុភាសតិខ្លះ វាស្របនឹងកាលៈទេសៈពេលវេលា - ការអនុវត្តន៍នៃជីវិត - ចិត្តគំនិត - សង្គមមនុស្សក្នុងសម័យមុន តែដល់មកសម័យនេះ៖ កាលៈទេសៈដំណើរជីវិតជាដើម វាប្រែប្រួលតាមពេលវេលាទៅវិញ។ ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងនេះក្តី ក៏យើងមិនអាចចាត់នូវសុភាសតិនោះ៖ មិនត្រឹមត្រូវឬខុសឆ្គងទាំងស្រុងដែរ ប៉ុន្តែអាចបានជាពន្លឺមួយនាំឱ្យយើងមើលឃើញ - ស្គាល់និងយល់ដល់ការៈទេសៈ ដំណើរជីវិតពីអតីតកាលដែរ ។

ន័យនៃសុភាសិត

តាមបែបទូទៅ សុភាសិតតែងមានន័យពីរយ៉ាងដែលច្បាស់លាស់គឺ .

    ១.ន័យជាអត្ថានុរូប ន័យបែបនេះខ្មែរយើងហៅថា ន័យប្រយោលព្រោះចាស់បុរាណ, បញ្ញវ័ន្ត , អ្នកប្រាជ្ញបានទូន្មានអប់រំកូនចៅដោយវិធីប្រយោល,ដោយ

ការប្រៀបប្រដូច, ដូចពាក្យថា " ងើយស្កក ឱនដាក់គ្រាប់, ឬ..សាច់មិនបានស៊ីយកឆ្អឹងព្យួរក ” ឬក៏,,ទំពក់ទៅ ទើបព្នៅវាមក ” ជាដើម ។

    ២. ន័យជាអត្ថប្បដិរូប, ន័យបែបនេះ ខ្មែរយើងហៅថា ន័យផ្ទាល់ ព្រោះជាការទូន្មាន អប់រំឬពំនោល បែបផ្ទាល់ត្រង់១តែម្ដងដូចពាក្យថា "ចេះពីរៀនមានពីរកឬ “កុំធ្វើស្រែប្រវ៖ កុំសង់ផ្ទះចូលគ្នា" ឬក៏ "ធ្វើស្រែនឹងទឹក ធ្វើសឹកនឹងបាយ" ជាដើម ។

ដកស្រង់ពីសៀវភៅ៖ សែមសូរ អ៊ឹនសារុន

ថ្ងៃ ៦ កញ្ញា ១៩៧២